Niets buiten jou. Een inleiding in de fundamentele spiritualiteit.

Dit artikel is een inleiding in (fundamentele) spiritualiteit. Gebruik de onderwerpen die je voor nu aanspreken en probeer alles te pakken te krijgen en te onderzoeken wat er over te vinden is!

Er is niets buiten jou. Dit is de basis van (fundamentele) spiritualiteit. Het enige waar spiritualiteit naar wijst is dat er niets buiten jou is. Alle lessen, alle boeken, alle video’s, alle lezingen, alle satsangs, proberen jou hierop te wijzen: dat er niets buiten jou is.

Maar daar kun je niets mee, tot je het ‘ziet’. Daarom een stapje terug: alles wat je ervaart is alleen voor jou.

Het rare is dat deze twee gelijk zijn: dat er niets buiten jou is en dat alles wat je ervaart alleen voor jou is.

Wie is dan de jou?

Als er niets buiten jou is en je toch overduidelijk iets buiten jou ervaart, dan is er maar een conclusie mogelijk. Namelijk dat alles Jou is.

Dat is moeilijk te vatten. Dat is misschien nog moeilijker te aanvaarden. Dat lijkt onmogelijk om bewust te ervaren.

Maar het betekent slechts, en dat is tegelijk het bewijs daarvoor, dat alles wat je waarneemt van jou is. Bijvoorbeeld: jij bent de waarnemer van ‘anderen die waarnemen’. Dus ook die ‘anderen’ bestaan alleen maar in jouw waarneming, niet daarbuiten.

We kunnen waarnemen vervangen door ervaren. Immers als je iets niet waarneemt ervaar je het ook niet.

Het is het simpelste wat er is, maar tegelijk het moeilijkste.

Laten we gewoon eens met dit in het achterhoofd naar ons dagelijks leven kijken.

Ervarings-omgeving

Aan de ene kant is daar die immense, prachtige en oneindig intelligente ‘wereld’ waarin je leeft. Oneindig divers om alles te kunnen ervaren wat je wilt. Volstrekt tot de nok toe volgestopt met ‘andere’ levende wezens zoals mensen, dieren, planten en bomen. En niet alleen levende wezens: auto’s, computers, boeken, zeeën, bergen en noem maar op. Nog los van het onmetelijke heelal buiten ‘onze’ Aarde.

Dat is wat buiten jou lijkt te bestaan. Dat is je ervarings-omgeving.

Kleine jij

Aan de andere kant is daar, om het zo maar even te zeggen, kleine jij (*). Zij is niet door jou over het hoofd te zien, niet weg te denken uit jouw ervaring. Dat wat je fysiek laat bewegen in die prachtige wereld. Jij, gevat in je lichaam en je denken. Waarmee je wat buiten jou lijkt waarneemt. Dat je ervarings-vehikel.

Vragen die dan al snel komen zijn:

• Wie is het dan die de jij ervaart?
• Wie is het dan die zichzelf ervaart?
• Wie ziet en/of hoort je gedachten?
• Wie is er van je denken bewust?

Dualiteit

Door de ervaring van die enorme wereld buiten jou kun je ‘de jij’ ervaren. Omdat je je daarvan afgescheiden kunt zien bijvoorbeeld van de ruimte om je heen, waar je nu zit.

Je ziet jezelf zitten in een ruimte en je ervaart jezelf als onderdeel van die ruimte. Net als de stoel, de tafel, de muren. Misschien zie je een raam en daarbuiten een boom. Duidelijk een andere object dan jij. Jij staat apart daarvan.

Jij kunt jezelf onderscheiden van alles buiten jou. Dat onderscheid is de basis om te ervaren. Dat wordt ook wel dualiteit genoemd. Iets dat niet duaal is kun je niet ervaren.

Met als enige uitzondering bewustzijn. Noem het zoals je wilt: bijvoorbeeld leven, of God, of Allah of zoals ik het noem het Ene Ding.

Waarbij we ook de dualiteit tussen verleden en toekomst niet moeten vergeten. (Waaruit overigens volgt, voor de intellectuelen onder ons, dat het ‘nu’ een non-duaal begrip is. Om het nog intellectueler te maken zijn ‘niets’, ‘alles’ en ‘oneindig’ synoniemen voor ‘nu’.
Er is namelijk geen andere plek waar die begrippen kunnen bestaan dan in het nu. Vandaar de aandacht van bijvoorbeeld een Eckhart Tolle voor ‘de kracht van het nu’.)

Want tevens neem je de jij waar. De jij die deelneemt aan die wereld. Je neemt het deel waar dat verbonden is met de wereld buiten jou. Dit is je eigen persoon. De lichaam en geest van jij die ervaart. Dit is wat we ook wel het ‘ik’ noemen oftewel de bekende term: ego, Latijn voor ik. Daarover later meer.

Weerspiegeling /Illusie

Een belangrijke term in de ‘fundamentele spiritualiteit’ is het zogenaamde ‘illusie’-begrip: omdat de wereld die je ervaart slechts een weerspiegeling is van je innerlijk wezen, en omdat de weerspiegeling ‘gewoon’ slechts dat innerlijke volgt, zich elk moment daarop aanpast, noemen we de ervaringswereld (inclusief lichaam en geest) ook wel ‘(je) illusie’ (vergelijk een Fata Morgana).

Er wordt dan ook gezegd: Jouw wereld is de weerspiegeling van hoe je het ervaart.

Ervaar je een wereld vol zorgen: dan zullen zorgen jouw deel zijn. Ervaar je een wereld vol pijn? Dan zal pijn jouw deel zijn. Ervaar je een blijde wereld? Dan zal blijdschap jouw ervaring zijn.

Dit wordt ook wel uitgedrukt in de uitdrukking: “Je ziet wat je wilt zien.”

Ongeluk

Wanneer jij met een negatief wereldbeeld een ongeluk ziet, dan is dat een bevestiging voor je dat er nare dingen gebeuren. Maar stel je eens voor dat degene die het ongeluk ervaart twee weken door zijn gedwongen rust in het ziekenhuis, en later thuis, in éen keer inziet met wat voor ratrace hij bezig is geweest en het roer drastisch omgooit met als gevolg nog tientallen gelukkig jaren, die anders voortijdig door een ernstiger ongeval, ziekte of wat dan ook maar waren afgebroken.

Wat was er dan zo naar aan dat ongeluk?

Misschien zeg je wel: “Ja, maar dat kon ik toch niet weten? Dat het zo zou uitpakken?”

Inderdaad, dat kun je niet weten. Maar kennelijk weet je dus wel wat er gebeurt en wat de gevolgen zijn. Immers met de bestempeling dat iets naar is, of niet leuk, of vervelend, of verschrikkelijk geef je eigenlijk aan dat je juist wél denkt te weten wat er gebeurt. Je neemt daarmee aan dat het niet goed is, en dat het niet had moeten gebeuren.

Je kúnt dus niet weten waarom iets gebeurt. De mogelijkheden zijn oneindig, vooral in de tijd gezien. Dit is wat er in de spirituele literatuur bedoeld wordt met: “Zeg ja tegen het moment.”

Kwijtgeraakte mail

Stel je bent bezig met een lange mail voor je werk of privé. En je hebt m bijna af. Net als je ‘m wilt versturen gebeurt er iets waardoor je even wordt afgeleid, of net even wat anders doet. In ieder geval gebeurt er iets waardoor de mail plotsklaps verdwenen is!

Wat je dan waarschijnlijk doet is boos worden op alles en iedereen, op die stomme computer of op de software-fabrikant. En misschien eerst nog wat ontkenning: door gestrest te onderzoeken of de mail niet ergens is opgeslagen. Maar dan komt vast wel de boosheid of verdriet. Of niet?

Weer niet precies goed

Kennelijk gebeurt er in jouw wereld iets buiten jou waardoor dit gebeurt. En kom je in de state of mind waarin het dus weer niet precies goed is. En daarmee ben je weer eigenwijzer dan het Ene Ding: je denkt het weer te weten, zie het voorbeeld hierboven van het ongeluk.

Ga er nu eens van uit dat het wél precies goed is. Dan ben je klaar. En kun je rustig in spannende afwachting zijn van wat er verder gebeurt. Want je weet toch niet waarom iets gebeurt. Daarvoor werkt ‘je illusie’, het leven, veel te complex. Oneindig complex zelfs.

Ik heb overigens de ervaring dat de inhoud van de mail zijn werk toch wel doet. Maar de ‘egofout’ is dat je denkt te weten wat het moet doen, waardoor je de werking makkelijk over het hoofd ziet.

Relativeren

Je bent ‘slechts’ éen van de 7 miljard mensjes op een speldenprik in een zonnestelsel, dat op zich weer een piepklein stukje is van een enorm melkwegstelsel met honderden miljarden andere zonnestelsels. Welk melkwegstelsel weer een piep klein stukje is van het universum met honderden miljarden sterrenstelsels.

Dus…waar haal je als mens het idee vandaan dat je ook maar iets in de melk hebt te brokkelen?

Beetje relativeren kan geen kwaad, toch?

Dit is natuurlijk maar een grapje… de mens is best wel heel wat mans, hoor! Zeker als je bedenkt dat jij in feite die levensechte en oneindig complexe wereld creëert. In je eentje. Het bestaat alleen maar in Jou, in jouw Bewustzijn. Dat is toch niet niks?

Een mooie oefening die je hierop kan wijzen is na te denken over de vraag: “Als ik er niet zou zijn, zou dit alles dan bestaan?”

Mocht je geneigd zijn dit met ja te beantwoorden dan is de vervolgvraag: “Hoe zou je dat dan kunnen weten?”

Bewust van Ik, Ego en Mezelf?

Maar… is het ‘jij die (bewust) denkt dat je bent’ die creëert?

Als je je hart bewust zou moeten laten kloppen zou je een dagtaak hebben. Met alle intelligentie die je bewust denkt te hebben kun je nog niet een zaadje maken dat ontkiemt.

Met alle middelen die er bestaan en alle tijd die er is kun je nog niet eens 1 levend vliegje maken. Dat jij en passant even doodslaat…

Wie creëert dan? Of liever gezegd: Wie neemt er waar?

Kijk eens naar de zin: ‘ik zie mijzelf’ (in de spiegel).

De ik neemt een mezelf waar. Beide, zowel de ‘ik’ als de ‘mezelf’ kunnen we EGO noemen.

Ego

Het ego vereenzelvigt zich met wat het in de spiegel ziet. het denkt dat dat alles is waaruit hij bestaat: meestal is zijn zelfbeeld beperkt tot een lichaam met hersenen dat ‘leeft’. Maar wat het ziet, ziet er niet anders uit dan wat het zou zien als dat lichaam net dood was gegaan.

Wat is dan het stuk dat het levend maakt?

Elektrische impulsen?

I, Robot

Geen verschil met een computer eigenlijk in menselijke vorm: een robot. Elektriciteit dat leidt tot handelen. Handelen conform een programma. Met sturingsinformatie dat van buiten komt.

Zijn we dan net als een robot die zichzelf laat sturen door wat buiten de robot gebeurt? En wat handelt conform een programma dat door datzelfde ‘buiten’ over een periode die gelijk is aan het bouwjaar tot heden is geschreven?

Het is maar een metafoor hoor!

Ervaren rules!

We zijn gemaakt om waar te nemen.

Maar wat als die waarneming (alleen nog maar) bestaat uit frustratie, ziekte, zwak, onzekerheid, angst of misselijkheid? Depressiviteit of overgevoeligheid? Moeheid, lamlendigheid, teleurstelling of verdriet?

Is er niet een diep verlangen om meer te ervaren? Om dus iets anders te ervaren? Wat houdt ons tegen? Iets met angst? Angst om te veranderen?

Het ego handelt conform het programma dat heeft geleid tot die nare gevoelens van nu. Dat wil het veranderen, maar verandering leidt tot onzekerheid. Iets nieuws is onzeker, je weet niet wat er gaat gebeuren. Je weet niet wat je dan gaat waarnemen.

Liever houdt het zichzelf in stand. Hoeveel dat zelf ook moet lijden en afzien.

Het is het enige dat is gekend tot nu. Zo heeft het geleerd te zijn!

Hoe zou je ook iets anders kunnen kennen dan wat je hebt geleerd?

Onderzoek!

Simpel: door te onderzoeken natuurlijk!

Onze oneindig diverse wereld biedt talloze andere inzichten dan jij hebt geleerd. Van elke overtuiging zijn er honderden andere die net zo valide zijn.

Maar verandering is heel, heel moeilijk. Er zijn voor elke overtuiging duizend-en-een redenen te bedenken om het ‘maar te laten zitten’. Om met alle mogelijke middelen het bekende programma in stand te houden.

Ziekte

Ook een lichamelijke ziekte is een aanwijzing dat er iets kan worden veranderd.

Hoe erger de ziekte, hoe urgenter het signaal.

Het in stand houden van de huidige waarneming, de ervaring, het programma, het aangeleerde zelf heeft kennelijk geen functie meer. Iets of iemand is daar volstrekt klaar mee…

Luisteren

Die ik geeft continu seintjes aan zichzelf. Dat open en eerlijk te onderzoeken kan leiden tot veranderingen in een persoon.

Mijn ervaring is dat deze veranderingen zo evident zijn, dat de waargenomen wereld navenant reageert.

Dit is tevens de duidelijkste graadmeter.

Maar ook des te moeilijker omdat de waargenomen wereld toch weer anders is dan de omgeving dacht. Het dacht net van: “Hehe, nou is hij/zij tot rust gekomen, en kan weer lekker wat opbouwen… en net als ons doen.”

En plop! daar doet ie weer ineens wat geks!

Tsja, hij/zij ‘luistert’ nu eindelijk.

——————

opmerkingen en antwoorden van iemand op pad (de vragen zijn van mij, achter –>):

Voor het ego is het onaanvaardbaar dat iets WEL goed is, ook al is het “fout/niet goed”. Het ego wil wat te doen hebben. (Something goes wrong/ er moet drama zijn). Anders verdwijnt ie, of verdwijnt naar de achtergrond. En dat wil het ego absoluut niet.

–>waarom werkt het zo?

Dat hoef ik helemaal niet te weten. De ik maakt zich nergens druk om. als ik die nu gewoon volg (het leven dus), hoef ik niets meer te weten :-)).

Maar het ego wil daar niet aan. Waarom niet? Omdat het leeft van drama. Als het ego in het nu zou zijn, “valt er niks te beleven” , is er geen drama. Voor de verlichte bestaat dat niet.

–>waarom bestaat er dan zoiets als het ego?

Zelfde: Dat hoef ik helemaal niet te weten. De ik maakt zich nergens druk om. als ik die nu gewoon volg (het leven dus), hoef ik niets meer te weten…

–Probeer toch maar, waarom bestaat er zoiets als het ego?

Omdat anders de aarde niet nodig was.

Dan kom je uit bij het niets. Waarom bestaat het universum überhaupt ?? Als we allemaal in wezen verlicht zijn, waarom willen we dit dan?? Dan heeft dat toch geen zin. Waarom dan toch hier op aarde leven? Het leidt nergens heen. Alleen maar naar negatieve dingen. Macht, onderdrukking, haat enz. enz. Waarom maken we ons nog druk om iets?

“We”?? ik ben toch het ene. Alles is er toch alleen maar voor mij?? Waarom maak ik me dan nog druk om iets? Dat doe het ego dus. Ik niet.

(*) zie begrippenlijst