Ben ik een mens? Ben ik handelings-bekwaam? Ben ik in staat om iets te doen wat in de ogen van een of meerdere anderen onjuist is? Ja hoor. Heb ik een excuus daarvoor nodig? Nee, natuurlijk niet.
Ooit las ik een boek waarin de schrijver een levensinstelling beschreef die ik herkende als van mezelf zo’n 3 jaar daarvoor. Een levensinstelling die in het kort gezegd er op neer komt dat je alles wat je bestempeld (en daarmee waar of echt maakt) nog eens heel goed gaat beschouwen. In eerste instantie had de schrijver het vooral over zaken die van buiten komen en dan met name over het gemiddelde wel en wee in onze westerse maatschappij. Alles wat door de meeste mensen klakkeloos wordt aangenomen zou, bij een nadere beschouwing, best wel eens heel anders kunnen zijn dan door de meeste mensen wordt aangenomen.
Ik liet dat toentertijd al snel weer achter me. Ik vond het vrij simpel te doorzien hoe die maatschappij werkt. Een apenrots met bovenaan wat ‘alfa apen’ die het ruilmiddelsysteem en de menselijke psyche gebruiken om te verdelen en te heersen. Een klein deel van de mensen doet zijn stinkende best om ook daar te komen, een groter deel houd zichzelf voor de gek dat ze op een zelfde niveau kunnen leven (ze hebben botjes van boven toegegooid gekregen en houden ondertussen daarvoor het vuile werk en gevaar bij de top weg) en de rest van de mensheid kan dit niet bevatten en volgt onbewust de regels die van boven worden gesteld. En die regels worden niet herkend als regels, maar als waarheid.
Achteraf beschouwd vind ik het doorzien daarvan een noodzakelijke stap in zelfonderzoek. Ik juich het dan ook toe als cursisten de ‘echte’ werking van de maatschappij/apenrots beginnen te zien. Waarom? Omdat ze dat pas dan achter zich kunnen laten zodat het niet meer afleidt van verder zelfonderzoek.
Wat daarna voor me overbleef : te kijken naar wat van binnen kwam uit mij. En of ik dat misschien ook wel klakkeloos bestempelde. Met als mogelijke consequentie dat ik dacht en handelde op een onbewust niveau. Daar ben ik dan ook zo’n 2 jaar dag in dag uit mee bezig geweest of, zoals ik in een interview hyperbolisch zei, 24/7 per dag!
Uiteindelijk besefte ik dat wat ik ook doe of niet doe, dat wat ik ook zeg of niet zeg er weerstand ontstaat bij deze of gene. En duidelijker nog besefte ik dat de weerstand, spanning en blokkades die ik in mezelf voelde daaruit voortkwamen. En vice versa. Het werd me in volle omvang duidelijk dat ik mezelf niet meer hoefde te veroordelen, ook al doen anderen dat wel. En wat een feilbaarheid! Jeetje, ik mocht gewoon mens zijn. Met al mijn makken en nukken. Met al mijn hebbelijkheden en meningen. Met al mijn mooie kanten en talenten. Met alles wat ik ben!
Er was geen excuus meer om niet te doen wat uit me komt, al valt de hele wereld over me heen. Eenieder die zegt het tapijt te zien in volle omvang in plaats van alleen de rafels op plekken aan de achterkant ontkent zijn of haar eigen menselijkheid. Advaita is verworden tot een stroming die streeft naar onmenselijkheid. Die maatstaf is er ingeslopen en de leraren hebben het niet eens meer door dat ze dat hun leerlingen leren. Welk excuus ook wordt gebruikt, hoe mooi het ook wordt gebracht, hoe fijn de ervaringen ook lijken… het is de ultieme ontkenning van het Ene Ding, dat Leven is en wel Jouw Leven. ER IS GEEN REGEL OF MAATSTAF DIE VOOR EEN IEDER GELDT. ER IS GEEN WAARHEID BUITEN JOU. ER IS NIETS BUITEN JOU.
Het boek wat ik toen las kan ik me verder niet meer goed herinneren, maar wel dat het doorzien hiervan als ‘verlichting’ werd omschreven. Nou ja, het beestje moet een naam hebben.
